РАСПРАЦОЎКА ЎРОКА
ПА БЕЛАРУСКАЙ МОВЕ
ТЭМА:”ПРАВАПІС
ЗВОНКІХ І ГЛУХІХ, ШЫПЯЧЫХ І СВІСЦЯЧЫХ, СПАЛУЧЭННЯЎ ЗЫЧНЫХ НА СТЫКУ КОРАНЯ І
СУФІКСА, ПРЫСТАЎКІ І КОРАНЯ”
Выкладчык беларускай мовы і літаратуры
Шарко Г.А.
Тэма: Напісанні, заснаваныя на марфалагічным прынцыпе.
Правапіс звонкіх
і глухіх, шыпячых і
свісцячых, спалучэнняў зычных на стыку кораня і
Мэта: актуалізацаць і
паглыбіць веды навучэнцаў па правапісу звонкіх і
глухіх, шыпячых і
свісцячых зычных; замацаваць веды па арфаграфіі
беларускай мовы з апорай
на веды па іншых раздзелах; удасканальваць
арфаграфічную пісьменнасць
навучэнцаў; працягваць развіваць інтэ-
лектуальныя і пазнавальныя
ўменні; стварыць псіхалагічны камфорт,
умовы для выхавання
пачуцця любові да роднай мовы.
Тып ўрока: урок паўтарэння і
сістэматызацыі ведаў.
Ход урока.
1.
Арганізацыйны
момант.
1.1.Уступнае слова выкладчыка. (узаемнае
прывітанне выкладчыка і навучэнцаў).
1.2.Праверка падрыхтоўкі навучэнцаў да ўрока.
2.
Праверка дамашняга
задання.
Крыжаванка
“Правапіс у,ў”
1
|
ў
|
||||
2
|
ў
|
||||
3
|
ў
|
||||
4
|
ў
|
||||
5
|
ў
|
1.Сукупнасць усіх
відаў жывёл якой-небудзь тэрыторыі або геалагічнага перыяду. (фаўна)
2.Конны пастух у
стэпах паўночнай Амерыкі. (каўбой)
3.Лазня з сухой
парай. (саўна)
4.Троххвілінны
перыяд у боксе, на працягу якога вядзецца бой.
(раўнд)
5.Цыркаввы артыст-комік.
(клоўн)
--- Скажыце, калі ласка, словы ў адказах з’яўляюцца словамі
спрадвечнабеларускімі ці запазычанымі? (запазычаныя)
--- А як пісаліся гэтыя словы раней,
па старых правілах? (з у)
3. Актуалізацыя ведаў.
3.1. Праца з эпіграфам.
Выкладчык. А цяпер звернемся да слоў, якія запісаны на дошцы
і паказаны на слайдзе, з’яўляюцца эпіграфам нашага сённяшняга ўрока. (выразнае чытанне эпіграфа)
---- Пра што, на вашу думку, гаворыць Максім Танк ў гэтых вершаваных
радках? (пра беларускую мову)
3.2. Фармулёука мэты ўрока.
Выкладчык. Сапраўды, пра нашу родную беларускую мову. Сёння мы
зробім яшчэ адзін крок у спасціжэнні мовы. Хочацца разам з вамі пасеяць
зярняткі ведаў, каб яны ўзышлі, а ў патрэбны для вас час буйна ўскаласіліся і
дапамаглі ў дасягненні вашых жыццёвых мэт, пры здачы на 2 курсе экзамена па
мове. І так пачнеём сеяць.
3.
Знаёмства з новай
тэмай.
Выкладчык. Тэма нашага сённяшняга ўрока “Правапіс звонкіх
і глухіх, шыпячых і свісцячых зычных”. (паказваецца
слайд, навучэнцы запісваюць тэму ўрока ў сшыткі). Давайце сфармулюем мэту,
якая сення стаіць перад намі пры паўтарэнні названай тэмы. (вучні фармулююць мэту ўрока; паўтарыць і засвоіць правапіс звонкіх і
глухіх, шыпячых і свісцячых зычных; слайд дэманструецца пасля таго, як
навучэнцы вызначаць мэту самастойна).
Выкладчык. Давайце падумаем і ўспомнім, як праверыць
напісанне звонкіх і глухіх зычных на канцы і ў сярэдзіне слова?
(пасля іх патрэбна паставіць галосную літару. Гэта значыць паставіць
зычную ў моцную пазіцыю).
Выкладчык.Запомніце верш. (дэманструецца слайд з вершам; выкладчык выразна чытае)
Калі ў слове зычны чуеш
не выразна,
Слова хутка ты змяняй,
Да зычнага галосны
падстаўляй,
Год – гадамі правярай.
Выкладчык. Напісанне свісцячых перад шыпячымі і шыпячых
перад свісцячымі.Звярніце ўвагу на такія прыклады (паказваецца слайд)
Бясшумна – бя(шш)умна
Зжаць – (жж)аць
Купаешся – купае(с’с’)я
---Як вы можаце растлумачыць правапіс данных зычных?
Выкладчык. Напісанне прыставак аб-, ад-, над-, пад-
прыназоўнікаў аб, ад, над, пад. (паказваецца слайд)
---Як яны пішуцца? (заўсёды
аднолькава).
Выкладчык. Напісанне літары д у прыметніках,
утвораных з дапамогай суфікса –ск-.
Звярніце ўвагу на такія
прыклады (паказваецца слайд)
Суседскі – сусе(ц)кі
Гарадскі – гара(ц)кі
---Растлумачце, калі ласка, правапіс літары д у прыметніках, утвораных з дапамогай суфікса –ск-.
4.
Пярвічнае
замацаванне тэмы на практыцы. Выкананне заданняў.
Заданне 1.Знайдзіце ў
прапанаваных радках лішнія словы. (паказваецца
слайд)
Лы(ж,ш)ка,
сту(ж,ш)ка, сырае(ж,ш)ка, качарэ(ж,ш)ка, кні(ж,ш)ка, сце(ж,ш)ка, перабе(ж,ш)ка,
бро(ж,ш)ка, ду(ж,ш)ка, дзе(ж,ш)ка, стры(ж,ш)ка, мо(ж,ш)ка.
(лішнія словы – брошка, мошка, бо ў іх гук (ш) абазначаецца літарай ш,
а ў іншых словах – літарай ж).
Заданне 2. Работа з
падручнікам. Выкананне практыкавання 92
на старонцы
64. (вусна чытаем
сказы, устаўляем прапушчаныя літары, тлума-
чым напісанне).
Заданне 3.Запіс
сказаў пад дыктоўку.
1.Чалавеку, які ўлюбёны ў свой
край, дорага ўсё: свіст тоненькай травінкі над схаваным між купін птушыным
гняздом, ласіны след на заснежанай лясной дарожцы, усплеск рыб на вадзе
сцішанага возера.
2.Год назад, у сорак другім,
калі партызаны не мелі вопыту і надзейнай радыёсувязі, былі выпадкі, калі немцы
і паліцаі, убачыўшы партызанскія кастры, раскладвалі свае непадалёку і ўводзілі
лётчыкаў у зман.
---знайсці словы на правапіс звонкіх і глухіх зычных. (над, між, след, дарожцы, рыб, год, назад, выпадкі, лётчыкаў).
---знайдзіце ў гэтых сказах словы з прыстаўнымі зычнымі. (возера, вопыту).
5.
Кантрольны этап.
Выкананне выніковага міні-тэста на 2
варыянты. (дадатак 1)
6.
Падагульненне.
Выкладчык.
Ітак, звернемся
яшчэ раз да эпіграфа і знойдзем словы на нашу сённяшнюю тэму. Якія гэта словы? (адкрыта, адценняў)
А прывядзіце свае прыклады
слоў са звонкімі, глухімі, свісцячымі і шыпячымі зычнымі. (дарожка, след,смяешся, грыб, кніжка і інш.)
7.
Выстаўленне адзнак
за ўрок. Дамашняе заданне.
Знайсці па адной праказцы ці прымаўцы, дзе ёсць словы на
правапіс звонкіх і глухіх, шыпячых і свісцячых зычных.
8.
Рэфлексія.
Выкладчык. У пачатку ўрока мы з вамі пачалі сеяць зярняткі ведаў.
Ахарактарызуйце, калі ласка, на якой “стадыі росту” знаходзяцца цяпер вашы
“веды – зярняткі”.
1.ляжу ў глебе;
2.стала прарастаць;
3.узышло;
4.вырасла;
5.закаласілася.
(паказваецца на
слайдзе і на кожны пункт, як навучэнцы ацэньваюць свае веды, падымаюць рукі).
Комментариев нет:
Отправить комментарий